Çorum Ağzı
Çorum ağzının, fonetik bakımdan batı şivesine (bu günkü İstanbul ağzına) uymayan çok sayıda farklı kelimeleri vardır.Bu kelimeler ait oldukları gruplarda toplayarak köklerde,eklerde,fiillerde göze çarpan hususiyetlerini görmek mümkündür.
•Ünlüler
a:e
Dene-tane, ecik-azıcık, meşrebe-maşrapa
Madeniz-maydanoz, emme-ama, eyvaz-üvey
a::ı
Kahırdak-kıkırdak,
a:o
Fiston-fistan
e:i
lalin-lalın, ilahne-lahana
iyer-eyer, özeni özeni-özene özene, neni-ninni
heşle-hiçle
e :ü
eyvaz-üvez
e:o
dorotu-dereotu
e:u
doruotu-dereotu
u:ü
gul-gül, gucele-güçlükle
u:ı
punar-pınar
•Ünsüzler (Sessiz Harfler)
Batı şivesindeki bazı ünsüzlerin Çorum ağzında değiştiğini görüyoruz.
b: p
Biş-piş
Bek-pek
b: m
balak-malak, minbar-mumbar
b:l
iskembe-iskemle
ç: ş
heşle-heçle-hiçle
d: z
merzuvan-merdiven
d: t
dene-tane
k: h
yıyhan-yıkan, çıh-çık
ohu-oku
s: z
zabah-sabah
v: f
alaf-alev
r düşmesi :
bi-bir , aslan-arslan, getidim-getirdim
sona-sonra, geti-getir